Taylorreihe der Logarithmusfunktion  
 
 Satz 16K6  
 Gegeben sei die 
Logarithmusfunktion  f ( x ) = ln  ( 1 + x ) f(x)=\ln(1+x) f ( x ) = ln ( 1 + x )  mit dem Entwicklungspunkt 
x 0 = 0 x_0=0 x 0  = 0 . Es gilt 
ln  ( 1 + x ) = ∑ k = 1 n ( − 1 ) k − 1 k x k + R n ( x ) \ln(1+x)=\sum\limits_{k=1}^n \dfrac{(-1)^{k-1}}{k}x^k+R_n(x)  ln ( 1 + x ) = k = 1 ∑ n  k ( − 1 ) k − 1  x k + R n  ( x ) (1) 
 wobei 
 
R n ( x ) = ( − 1 ) n Θ 1 x n + 1 n + 1 R_n(x)=(-1)^n\Theta_1\dfrac{x^{n+1}}{n+1} R n  ( x ) = ( − 1 ) n Θ 1  n + 1 x n + 1   , 0 < Θ 1 < 1 0<\Theta_1<1 0 < Θ 1  < 1  , 0 ≤ x ≤ 1 0\leq x\leq 1 0 ≤ x ≤ 1    
R n ( x ) = ( − 1 ) n Θ 2 x n + 1 1 + x R_n(x)=(-1)^n\Theta_2\dfrac{x^{n+1}}{1+x} R n  ( x ) = ( − 1 ) n Θ 2  1 + x x n + 1    0 < Θ 2 < 1 0<\Theta_2<1 0 < Θ 2  < 1  , − 1 < x < 0 -1<x<0 − 1 < x < 0    
 
(
Θ 1 , Θ 2 \Theta_1, \Theta_2 Θ 1  , Θ 2   hängen von 
n n n  und 
x x x  ab.) Die 
Taylorreihe   ln  ( 1 + x ) = ∑ k = 1 ∞ ( − 1 ) k − 1 k x k \ln(1+x)=\sum\limits_{k=1}^\infty \dfrac{(-1)^{k-1}}{k}x^k ln ( 1 + x ) = k = 1 ∑ ∞  k ( − 1 ) k − 1  x k   − 1 < x ≤ 1  -1<x\leq 1 − 1 < x ≤ 1  
 ist für 
− 1 < x < 1 -1<x<1 − 1 < x < 1   absolut konvergent  und für 
∣ x ∣ > 1 |x|>1 ∣ x ∣ > 1   divergent . 
 
 Beweis  
 f ( x ) = ln  ( 1 + x ) f(x)=\ln(1+x) f ( x ) = ln ( 1 + x ) ; 
f   ′ ( x ) = 1 1 + x f\, '(x)=\dfrac{1}{1+x} f ′ ( x ) = 1 + x 1  ; 
f   ′ ′ ( x ) = − 1 ( 1 + x ) 2  f\, ''(x)=-\dfrac{1}{(1+x)^2} f ′ ′ ( x ) = − ( 1 + x ) 2 1  ; 
f ′ ′ ′ ( x ) = 2 ( 1 + x ) 3   f'''(x)=\dfrac{2}{(1+x)^3} f ′ ′ ′ ( x ) = ( 1 + x ) 3 2  ; Allgemein: 
f ( n ) ( x ) = ( n − 1 ) ! ( − 1 ) n − 1 1 ( 1 + x ) n  f^{(n)}(x)=(n-1)!(-1)^{n-1}\dfrac{1}{(1+x)^n}  f ( n ) ( x ) = ( n − 1 ) ! ( − 1 ) n − 1 ( 1 + x ) n 1   Einsetzen in 
Taylorformel : 
ln  ( 1 + x ) = f ( x )   \ln(1+x)= f(x) ln ( 1 + x ) = f ( x ) = ∑ k = 0 n f ( k ) ( 0 ) k ! + R n  =\sum\limits_{k=0}^n \dfrac{f^{(k)}(0)}{k!}+R_n = k = 0 ∑ n  k ! f ( k ) ( 0 )  + R n  = ∑ k = 1 n ( k − 1 ) ! ( − 1 ) k − 1 1 k ! x k + R n ( x )  = \sum\limits_{k=1}^n (k-1)!(-1)^{k-1}\dfrac{1}{k!}x^k+R_n(x) = k = 1 ∑ n  ( k − 1 ) ! ( − 1 ) k − 1 k ! 1  x k + R n  ( x ) = ∑ k = 1 n ( − 1 ) k − 1 x k k + R n ( x )  = \sum\limits_{k=1}^n (-1)^{k-1}\dfrac{x^k}{k}+R_n(x)  = k = 1 ∑ n  ( − 1 ) k − 1 k x k  + R n  ( x )    
Untersuchung der Restglieder: 
1. Fall  
 0 ≤ x ≤ 1 0\leq x\leq 1 0 ≤ x ≤ 1 : 
Restglied von Lagrange : 
R n ( x ) = f ( n + 1 ) ( Θ x ) ( n + 1 ) ! x n + 1 R_n(x)=\dfrac{f^{(n+1)}(\Theta x)}{(n+1)!}x^{n+1} R n  ( x ) = ( n + 1 ) ! f ( n + 1 ) ( Θ x )  x n + 1 = ( − 1 ) n 1 ( 1 + Θ x ) n + 1   x n + 1 n + 1  =(-1)^n   {\dfrac{1}{(1+\Theta x)^{n+1}}}\,    \dfrac{x^{n+1}}{n+1} = ( − 1 ) n ( 1 + Θ x ) n + 1 1  n + 1 x n + 1   mit 
0 < Θ ≤ 1 0<\Theta\leq 1 0 < Θ ≤ 1 . Wir setzen 
Θ 1 : = 1 ( 1 + Θ x ) n + 1 \Theta_1:=\dfrac{1}{(1+\Theta x)^{n+1}} Θ 1  : = ( 1 + Θ x ) n + 1 1   und es gilt 
0 < Θ 1 < 1 0<\Theta_1<1 0 < Θ 1  < 1  , denn 
1 + Θ x ≥ 1 1+\Theta x\geq 1 1 + Θ x ≥ 1 . Daher folgt, 
1 1 + Θ x ≤ 1 \dfrac{1}{1+\Theta x}\leq 1 1 + Θ x 1  ≤ 1 . Somit ist 
R n ( x ) = ( − 1 ) n Θ 1 x n + 1 n + 1 R_n(x)=(-1)^n\Theta_1\dfrac{x^{n+1}}{n+1} R n  ( x ) = ( − 1 ) n Θ 1  n + 1 x n + 1   für alle 
0 ≤ x ≤ 1 0\leq x\leq 1 0 ≤ x ≤ 1  und es folgt 
∣ R n ( x ) ∣ ≤ ∣ x ∣ n + 1 n + 1     ⟶ n → ∞ 0 |R_n(x)|\leq\dfrac{|x|^{n+1}}{n+1}\, \,  \stackrel{n\rightarrow\infty}\longrightarrow 0 ∣ R n  ( x ) ∣ ≤ n + 1 ∣ x ∣ n + 1  ⟶ n → ∞  0 ⇒ lim  n → ∞ R n ( x ) = 0  \Rightarrow\lim_{n\rightarrow\infty}   R_n(x)=0 ⇒ lim n → ∞  R n  ( x ) = 0  für 
0 ≤ x ≤ 1 0\leq x \leq 1 0 ≤ x ≤ 1 . 
 
 2. Fall  
 − 1 < x ≤ 0 -1<x\leq 0 − 1 < x ≤ 0 : 
Cauchysches Restglied : 
R n ( x ) = f ( n + 1 ) ( Θ x ) n ! ( 1 − Θ ) n x n + 1 R_n(x)= \dfrac{f^{(n+1)}(\Theta x)}{n!}(1-\Theta)^nx^n+1 R n  ( x ) = n ! f ( n + 1 ) ( Θ x )  ( 1 − Θ ) n x n + 1  für 
0 < Θ < 1  0<\Theta <1 0 < Θ < 1   R n ( x ) = ( − 1 ) n 1 ( 1 + Θ x ) n + 1 ( 1 − Θ ) n x n + 1 R_n(x) = (-1)^n\dfrac{1}{(1+\Theta x)^{n+1}}(1-\Theta)^nx^{n+1} R n  ( x ) = ( − 1 ) n ( 1 + Θ x ) n + 1 1  ( 1 − Θ ) n x n + 1 = ( − 1 ) n ( 1 − Θ 1 + Θ x ) n 1 + x 1 + Θ x   x n + 1 1 + x  = (-1)^n{\left( \dfrac{1-\Theta}{1+\Theta x} \right)^n    \dfrac{1+x}{1+\Theta x}}\, \dfrac{x^{n+1}}{1+x}    = ( − 1 ) n ( 1 + Θ x 1 − Θ  ) n 1 + Θ x 1 + x  1 + x x n + 1   Wir setzen 
Θ 2 : = ( 1 − Θ 1 + Θ x ) n 1 + x 1 + Θ x \Theta_2:= \left( \dfrac{1-\Theta}{1+\Theta x} \right)^n    \dfrac{1+x}{1+\Theta x} Θ 2  : = ( 1 + Θ x 1 − Θ  ) n 1 + Θ x 1 + x   Es gilt 
0 < Θ 2 < 1 0<\Theta_2<1 0 < Θ 2  < 1  , da 
0 < 1 − Θ < 1 + Θ x 0<1-\Theta<1+\Theta x 0 < 1 − Θ < 1 + Θ x  und 
0 < 1 + x < 1 + Θ x 0<1+x<1+\Theta x 0 < 1 + x < 1 + Θ x . Somit ist: 
R n ( x ) = ( − 1 ) n Θ 2 x n + 1 1 + x     R_n(x)= (-1)^n\Theta_2\dfrac{x^{n+1}}{1+x} R n  ( x ) = ( − 1 ) n Θ 2  1 + x x n + 1    ⇒ ∣ R n ( x ) ∣ ≤ ∣ x ∣ n + 1 1 + x   ⟶ n → ∞ 0  \Rightarrow  |R_n(x)|\leq\dfrac{|x|^{n+1}}{1+x}\, \stackrel{n\rightarrow\infty}\longrightarrow 0 ⇒ ∣ R n  ( x ) ∣ ≤ 1 + x ∣ x ∣ n + 1  ⟶ n → ∞  0   ⇒ lim  n → ∞ R n ( x ) = 0  \Rightarrow  \lim_{n\rightarrow\infty} R_n(x)=0 ⇒ lim n → ∞  R n  ( x ) = 0  für 
− 1 < x ≤ 0  -1<x\leq 0    − 1 < x ≤ 0  Beide Fälle liefern die Konvergenz der 
Taylorreihe . 
□ \qed □    
 Folgerung 16K7  
 Für 
1 ≤ y < ∞ 1\leq y<\infty 1 ≤ y < ∞  gilt: 
 
ln  y = 2 ∑ k = 1 n 1 ( 2 k − 1 ) ( y − 1 y + 1 ) 2 k − 1 + R n ~ ( y )   \ln y = 2\sum\limits_{k=1}^n \dfrac{1}{(2k-1)}\left( \dfrac{y-1}{y+1} \right)^{2k-1}  +\widetilde{R_n}(y) ln y = 2 k = 1 ∑ n  ( 2 k − 1 ) 1  ( y + 1 y − 1  ) 2 k − 1 + R n   ( y )    
R n ~ ( y ) = ( Θ 1 2 n + 1 + Θ 2 2 ( y + 1 ) ) ( y − 1 y + 1 ) 2 n + 1  \widetilde{R_n}(y) = \left( \dfrac{\Theta_1}{2n+1}+\dfrac{\Theta_2}{2}(y+1) \right)  \left( \dfrac{y-1}{y+1} \right)^{2n+1} R n   ( y ) = ( 2 n + 1 Θ 1   + 2 Θ 2   ( y + 1 ) ) ( y + 1 y − 1  ) 2 n + 1   0 < Θ 1 , Θ 2 < 1   0<\Theta_1,\Theta_2<1  0 < Θ 1  , Θ 2  < 1    
  
Beweis  
 Sei 
1 ≤ y < ∞ 1\leq y <\infty 1 ≤ y < ∞  und 
x : = y − 1 y + 1 x:=\dfrac{y-1}{y+1} x : = y + 1 y − 1  . Es gilt 
0 ≤ x < 1 0\leq x<1 0 ≤ x < 1  und 
y = 1 + x 1 − x y=\dfrac{1+x}{1-x} y = 1 − x 1 + x  . 
ln  ( 1 + x ) = ∑ k = 1 2 n ( − 1 ) k − 1 k x k + R 2 n ( x )   \ln(1+x) = \sum\limits_{k=1}^{2n}\dfrac{(-1)^{k-1}}{k}x^k+R_{2n}(x) ln ( 1 + x ) = k = 1 ∑ 2 n  k ( − 1 ) k − 1  x k + R 2 n  ( x )   ln  ( 1 − x ) = ∑ k = 1 2 n ( − 1 ) k − 1 k ( − x ) k + R 2 n ( − x )  \ln(1-x) = \sum\limits_{k=1}^{2n}\dfrac{(-1)^{k-1}}{k}(-x)^k+R_{2n}(-x) ln ( 1 − x ) = k = 1 ∑ 2 n  k ( − 1 ) k − 1  ( − x ) k + R 2 n  ( − x )   ln  ( 1 + x 1 − x ) = ln  ( 1 + x ) − ln  ( 1 − x )  \ln\left( \dfrac{1+x}{1-x} \right) = \ln(1+x)-\ln(1-x)   ln ( 1 − x 1 + x  ) = ln ( 1 + x ) − ln ( 1 − x )   = ∑ k = 1 2 n ( − 1 ) k − 1 k x k + R 2 n ( x ) − ∑ k = 1 2 n ( − 1 ) k − 1 k ( − x ) k + R 2 n ( − x )  =\sum\limits_{k=1}^{2n}\dfrac{(-1)^{k-1}}{k}x^k+R_{2n}(x)-  \sum\limits_{k=1}^{2n}\dfrac{(-1)^{k-1}}{k}(-x)^k+R_{2n}(-x) = k = 1 ∑ 2 n  k ( − 1 ) k − 1  x k + R 2 n  ( x ) − k = 1 ∑ 2 n  k ( − 1 ) k − 1  ( − x ) k + R 2 n  ( − x )   = ∑ k = 1 2 n ( − 1 ) k − 1 − ( − 1 ) k x k + ( R 2 n ( x ) − R 2 n ( − x ) )  = \sum\limits_{k=1}^{2n}\dfrac{(-1)^{k-1}-(-1)}{k}x^k+{(R_{2n}(x)-R_{2n}(-x))} = k = 1 ∑ 2 n  k ( − 1 ) k − 1 − ( − 1 )  x k + ( R 2 n  ( x ) − R 2 n  ( − x ) )   = 2 ∑ k = 1 n x 2 k − 1 2 k − 1 + R n ~ ( x )  = 2\sum\limits_{k=1}^n\dfrac{x^{2k-1}}{2k-1}+\widetilde{R_n}(x) = 2 k = 1 ∑ n  2 k − 1 x 2 k − 1  + R n   ( x )  mit 
R n ~ : = ( R 2 n ( x ) − R 2 n ( − x ) ) \widetilde{R_n}:=(R_{2n}(x)-R_{2n}(-x)) R n   : = ( R 2 n  ( x ) − R 2 n  ( − x ) )    
R 2 n ( x ) = ( − 1 ) 2 n Θ 1 x 2 n + 1 2 n + 1   R_{2n}(x)= (-1)^{2n}\Theta_1\dfrac{x^{2n+1}}{2n+1} R 2 n  ( x ) = ( − 1 ) 2 n Θ 1  2 n + 1 x 2 n + 1    R 2 n ( − x ) = ( − 1 ) 2 n Θ 2 ( − x ) 2 n + 1 1 − x  R_{2n}(-x)= (-1)^{2n}\Theta_2\dfrac{(-x)^{2n+1}}{1-x} R 2 n  ( − x ) = ( − 1 ) 2 n Θ 2  1 − x ( − x ) 2 n + 1    R n ~ ( x ) = ( Θ 1 2 n + 1 + Θ 2 1 − x ) x 2 n + 1   \widetilde{R_n}(x)= \left( \dfrac{\Theta_1}{2n+1}+\dfrac{\Theta_2}{1-x} \right)  x^{2n+1}  R n   ( x ) = ( 2 n + 1 Θ 1   + 1 − x Θ 2   ) x 2 n + 1  Damit ist: 
 ln  ( y ) = 2 ∑ k = 1 n 1 2 k − 1 ( y − 1 y + 1 ) 2 k − 1 + R n ~ ( y ) {\ln(y)=2\sum\limits_{k=1}^n\dfrac{1}{2k-1}\left( \dfrac{y-1}{y+1} \right)^{2k-1} +\widetilde{R_n}(y)} ln ( y ) = 2 k = 1 ∑ n  2 k − 1 1  ( y + 1 y − 1  ) 2 k − 1 + R n   ( y )  
 mit 
 R n ~ = ( Θ 1 2 n + 1 + Θ 2 2 ( y + 1 ) ) ( y − 1 y + 1 ) 2 n + 1 {\widetilde{R_n}=\left( \dfrac{\Theta_1}{2n+1}+\dfrac{\Theta_2}{2} (y+1)\right)\left( \dfrac{y-1}{y+1} \right)^{2n+1}} R n   = ( 2 n + 1 Θ 1   + 2 Θ 2   ( y + 1 ) ) ( y + 1 y − 1  ) 2 n + 1  
 □ \qed □    
 Spezialfälle  
 Für 
1 ≤ y < ∞ 1\leq y<\infty 1 ≤ y < ∞  gilt: 
ln  y = 2 ∑ k = 1 n 1 2 k − 1 ( y − 1 y + 1 ) 2 k − 1 + R n ~ ( y )   \ln y=2\sum\limits_{k=1}^n \dfrac{1}{2k-1}\left(\dfrac{y-1}{y+1}\right)^{2k-1}  +\widetilde{R_n}(y)  ln y = 2 k = 1 ∑ n  2 k − 1 1  ( y + 1 y − 1  ) 2 k − 1 + R n   ( y ) (2)  
  R n ~ ( y ) = ( Θ 1 2 n + 1 + Θ 2 2 ( y + 1 ) ) ( y − 1 y + 1 ) 2 n + 1 \widetilde{R_n}(y)=\left(\dfrac{\Theta_1}{2n+1}+\dfrac{\Theta_2}{2}(y+1)\right) \left(\dfrac{y-1}{y+1}\right)^{2n+1} R n   ( y ) = ( 2 n + 1 Θ 1   + 2 Θ 2   ( y + 1 ) ) ( y + 1 y − 1  ) 2 n + 1   0 < Θ 1 , Θ 2 < 1  0<\Theta_1,\Theta_2<1 0 < Θ 1  , Θ 2  < 1  
 Für 
0 < y ≤ 1 0<y\leq 1 0 < y ≤ 1  nutzt man 
ln  y = − ln  ( 1 y ) \ln y=-\ln\left(\dfrac{1}{y}\right) ln y = − ln ( y 1  ) . Insbesondere 
 ∑ k = 1 ∞ ( − 1 ) k − 1 k = ln  2 = ∑ k = 1 n ( − 1 ) k − 1 k + R n ( 1 ) \sum\limits_{k=1}^\infty \dfrac{(-1)^{k-1}}{k}=\ln 2=\sum\limits_{k=1}^n \dfrac{(-1)^{k-1}}{k}+R_n(1) k = 1 ∑ ∞  k ( − 1 ) k − 1  = ln 2 = k = 1 ∑ n  k ( − 1 ) k − 1  + R n  ( 1 )  
  
∣ R n ( 1 ) ∣ = ∣ ( − 1 ) n ∣ ∣ Θ 1 ∣ 1 n + 1 |R_n(1)|=|(-1)^n||\Theta_1|\dfrac{1}{n+1} ∣ R n  ( 1 ) ∣ = ∣ ( − 1 ) n ∣ ∣ Θ 1  ∣ n + 1 1  ≤ 1 n + 1 ⟶ n → ∞ 0  \leq\dfrac{1}{n+1} \stackrel{n\rightarrow\infty}\longrightarrow0 ≤ n + 1 1  ⟶ n → ∞  0    
Genauigkeit auf sechs Stellen erhält man mit Sicherheit für 
n ≥ 1 0 6 n\geq 10^6 n ≥ 1 0 6  (schlechte Konvergenz), da 
∣ R n ( 1 ) ∣ ≤ 1 n + 1 ≤ 1 n ≤ 1 0 − 6 ⇒ n ≥ 1 0 6 |R_n(1)|\leq \dfrac{1}{n+1}\leq \dfrac{1}{n}\leq 10^{-6} \Rightarrow n\geq 10^6 ∣ R n  ( 1 ) ∣ ≤ n + 1 1  ≤ n 1  ≤ 1 0 − 6 ⇒ n ≥ 1 0 6 . Setzt man 
y = 2 y=2 y = 2  in Gleichung 
(2)  ein, erhält man 
ln  2 = 2 ∑ k = 1 n 1 2 k − 1 ( 1 3 ) 2 k − 1 + R n ~ ( 2 ) \ln 2=2\sum\limits_{k=1}^n \dfrac{1}{2k-1}\left( \dfrac{1}{3} \right)^{2k-1}+\widetilde{R_n}(2) ln 2 = 2 k = 1 ∑ n  2 k − 1 1  ( 3 1  ) 2 k − 1 + R n   ( 2 )  und 
 
 ∣ R n ~ ( 2 ) ∣ = ∣ Θ 1 2 n + 1 + 3 2 Θ 2 ∣ ( 3 2 ) 2 n + 1 |\widetilde{R_n}(2)|=\left|\dfrac{\Theta_1}{2n+1}+\dfrac{3}{2}\Theta_2\right| \left( \dfrac{3}{2} \right)^{2n+1} ∣ R n   ( 2 ) ∣ = ∣ ∣ ∣ ∣  2 n + 1 Θ 1   + 2 3  Θ 2  ∣ ∣ ∣ ∣  ( 2 3  ) 2 n + 1 ≤ ( 1 2 n + 1 + 3 2 ) ( 1 3 ) 2 n + 1  \leq\left( \dfrac{1}{2n+1}+\dfrac{3}{2} \right) \left( \dfrac{1}{3} \right)^{2n+1} ≤ ( 2 n + 1 1  + 2 3  ) ( 3 1  ) 2 n + 1  
  
 n = 6   n=6 n = 6  :  
∣ R 6 ~ ( 2 ) ∣ ≤ ( 1 13 + 3 2 ) ( 1 3 ) 13 < 1 0 − 6  |\widetilde{R_6}(2)|\leq \left( \dfrac{1}{13}+\dfrac{3}{2} \right)  \left( \dfrac{1}{3} \right)^{13}<10^{-6} ∣ R 6   ( 2 ) ∣ ≤ ( 1 3 1  + 2 3  ) ( 3 1  ) 1 3 < 1 0 − 6    
 n = 10  n=10 n = 1 0  :  
∣ R 10 ~ ( 2 ) ∣ ≤ ( 1 21 + 3 2 ) ( 1 3 ) 21 < 1 , 5 ⋅ 1 0 − 10 |\widetilde{R_{10}}(2)|\leq \left( \dfrac{1}{21}+\dfrac{3}{2} \right)  \left( \dfrac{1}{3} \right)^{21}<1,5\cdot 10^{-10}  ∣ R 1 0   ( 2 ) ∣ ≤ ( 2 1 1  + 2 3  ) ( 3 1  ) 2 1 < 1 , 5 ⋅ 1 0 − 1 0    
 
  
 
			Ein Mathematiker ist eine Maschine, die Kaffee in Theoreme verwandelt.
			Paul Erdös
	Copyright- und Lizenzinformationen: Diese Seite ist urheberrechtlich geschützt und darf
	ohne Genehmigung des Autors nicht weiterverwendet werden.
	Anbieterkеnnzeichnung: Mathеpеdιa von Тhοmas Stеιnfеld
	 • Dοrfplatz 25  •  17237 Blankеnsее
	 • Tel.: 01734332309 (Vodafone/D2)  • 
	Email: cο@maτhepedιa.dе